leeuwarden houten vloeren! Koop houten vloeren in leeuwarden! Goedkoopste houten vloeren leeuwarden! Koop uw houten vloer in leeuwarden!
leeuwarden houten vloeren! Koop houten vloeren in leeuwarden! Goedkoopste houten vloeren leeuwarden! Koop uw houten vloer in leeuwarden!
Houten vloeren bij beboparket in Leeuwarden
Wanneer u op zoek bent naar houten vloeren in regio Leeuwarden, dan bent u bij beboparket aan het juiste adres. U vindt namelijk allerlei soorten houten vloeren van eiken- en grenenhout bij deze speciaalzaak in Vriezenveen in Overijssel vlakbij Almelo , op een acceptabele afstand van Leeuwarden . Beboparket is een groothandel in houten vloeren waar ook particulieren welkom zijn. Bij deze winkel kunnen de particulieren uit Leeuwarden terecht voor zeer voordelige houten vloeren. Daarbij garandeert Beboparket de laagste prijzen van heel Leeuwarden voor deze houten vloeren. Wanneer u ze ergens anders toch goedkoper vindt in de buurt van Leeuwarden, dan biedt beboparket u nog een lagere prijs voor deze houten vloeren.
Uitstekende service bij aankoop van een houten vloer bij Beboparket We komen elke dag van de week in Leeuwarden om vloeren te leveren bij onze dealers dus wanneer u besluit om niet in Leeuwarden maar bij ons een goedkope houten vloer te kopen, dan kunt u rekenen op een uitstekende service. Beboparket heeft namelijk een eigen transportbedrijf en een legservice voor de houten vloeren. Daarbij word de houten vloer door ons eigen transportbedrijfop een voordelige manier bij u thuisbezorgdin Leeuwarden. De legservice van Beboparket
houdt in, dat er een betaalbare parketteur
uit ons eigen team van 30 ervaren leggers bij u thuis de vloer komt leggen Houten vloeren prijzen| Eiken vloer| Eiken vloerdelen| Eiken vloeren| Eiken vloeren Leeuwarden| Goedkope eiken vloerdelen| Goedkoopste massief eiken vloer| Houten vloeren| Goedkope massief houten vloer| Massief eiken vloer
Op 29 december 2010 telde de gemeente 94.878 inwoners. Belangrijke sectoren in de stad zijn de financieuml;le en zakelijke dienstverlening, de overheid en de non-profitsector. De stad is eacute;eacute van de
Friese elf steden en voert als gemeenteslogan #39;Kijk, dat is #39;t mooie van Leeuwarden!#39;. Deze slogan werd op het jaarcongres van de Vereniging van Gemeenten (VNG) in 2007 verkozen tot #39;beste gemeenteslogan#39;.
Geschiedenis
Ontstaan
Historische kaart van
Leeuwarden (stad) uit
1580
De geschiedenis van Leeuwarden gaat terug tot in de Romeinse tijd. Toen woonden er al mensen op de plek waar nu de Oldehove staat. Leeuwarden is ontstaan op terpen die werden opgeworpen aan een inham van de
Middelzee die later dichtslibde en werd ingepolderd. De riviertjes Ee, Vliet en Potmarge mondden bij deze terpen uit in zee.
De naam Leeuwarden duikt voor het eerst op in een schenkingsakte uit de
8e eeuw. In dit document van een klooster te
Fulda spreekt men van
villa Lintarwde [1].
De terpbewoners hielden zich bezig met landbouw, visserij en scheepvaart. Leeuwarden lag gunstig aan zee en onderhield handelscontacten met andere handelsplaatsen zoals
Luuml;beck en met de Oostzeelanden. Op de terpen ontstonden drie nederzettingen:
Oldehove,
Nijehove en
Hoek.
Oldehove, dat van oudsher een
uithof van het klooster
Corvey in Duitsland was, had in het midden van de twaalfde eeuw al een kerk, gewijd aan de heilige
Vitus. In akten uit de veertiende eeuw komt de Sint-Vituskerk van Oldehove voor onder de naam
Liiewardensis.
In Oudehove stond de oudste parochiekerk van Leeuwarden. Vandaar dat Oud-Leeuwarden ook wel
Nijehove werd genoemd, vanwege de nieuwere kerk. Oud-Leeuwarden, oftewel Nijehove werd al in
1285 in een Duitse handelsakte aangeduid als stad.
Hoek was de kleinste van deze nederzettingen en was deels eigendom van de adellijke familie Cammingha. Zij hadden hier een
stins staan en hadden er tevens een
kerk gesticht. Er zijn zes oorkondes bewaard gebleven over het ontstaan van de stad Leeuwarden, waarvan twee over de vereniging van Leeuwarden gaan die op 21 januari
1435 plaatsvond. Negen jaar eerder was er al een officieel besluit tot samenvoeging. Voordat Oud-Leeuwarden werd samengevoegd met Oldehove en Hoek had het al stadsgrachten.
Tussen 1200 en 1300 slibt de
Middelzee dicht en nam de handel af vanwege het ontbreken van een haven. De nadruk van de handel werd toen meer gelegd op de nabije regio. In 1392 stonden de omringende
grietenijen (gemeenten) de magistraat van de stad hoge rechtspraak toe.
Stadsrechten
Historische kaart en stadsgezicht van
Leeuwarden (stad) uit
1664
In 1435, hetzelfde jaar dat Oldehove, Nijehove en Hoek samengevoegd werden tot eacute;eacute stad, Leeuwarden, kreeg Leeuwarden
stadsrechten.
De vijftiende eeuw werd beheerst door de strijd tussen
Schieringers en Vetkopers. In het algemeen schaarden de steden en het platteland zich achter de
Schieringers. Leeuwarden was het bolwerk van de
Vetkopers. De partijstrijd leidde tot de bouw van nieuwe verdedigingswerken. Het intern verdeelde Friesland werd rond 1500 onderworpen door
Albrecht van Saksen.
Na de onderwerping door Albrecht van Saksen werd Leeuwarden de zetel van het
Hof van Friesland dat zich bezighield met bestuur en rechtspraak. Dit college kreeg in 1571 een eigen onderkomen, de Kanselarij. In dezelfde tijd werd in Leeuwarden ook het kerkelijk gezag gevestigd. De Sint-Vituskerk werd de zetel van de
deken en de belangrijkste kerk van Friesland. Alle landsheren en stadhouders werden in deze kerk ingehuldigd. In 1559 werd Leeuwarden tot bisschopszetel verheven van het nieuw opgerichte bisdom Leeuwarden.
Cunerus Petri, de enige
bisschop, belandde bij de calvinistische machtsovername korte tijd in het gevang en vertrok daarna definitief uit Friesland. De
Sint-Vituskerk werd in de jaren 1595 en 1596 wegens verregaande bouwvalligheid afgebroken.
De zestiende en zeventiende eeuw vormden een gouden tijd voor Leeuwarden. Leeuwarden kreeg aanzien doordat het eeuwenlang de residentie werd van de Nassau#39;s die
stadhouder werden van de noordelijke provincies. Zij woonden in het
Stadhouderlijk Hof met hun
hofhouding, nu functioneert het gebouw als hotel. In 1747 verdween de residentie van de Nassau#39;s. In deze eeuwen kwam de stad ook tot grote bloei. Het aantal inwoners steeg van 5000 rond het jaar 1500 tot 16.000 in 1650. Dit kwam mede doordat Leeuwarden in de
Republiek relatief makkelijk te bereiken was. Er waren destijds veerdiensten naar onder andere
Groningen, via de
Dokkumer Ee en de Stroobosser Trekvaart en
Amsterdam via
Harlingen over de
Zuiderzee. Met plaatsen die dichterbij lagen werd veel handel gedreven door middel van smalle zeilscheepjes. Trekschuiten die door paarden op de wal werden voortgetrokken vertrokken destijds vier keer per dag vanuit Leeuwarden naar
Harlingen,
Bolsward,
Sneek en
Dokkum.
De
Gouden Eeuw was ook een tijd waarin de
adel op kwam in Leeuwarden.
De Eewal, Grote Kerkstraat,
Nieuwestad, Tweebaksmarkt en de
Weaze waren destijds de deftigste straten van Leeuwarden. Hier woonden de rijke adellijke families zoals
Van Martena,
Van Aylva,
Van Camstra en
Burmania. Leeuwarden behoorde toen tot de tien aanzienlijkste steden van Nederland. Daarvan getuigen nu nog prachtige gebouwen als de Kanselarij (waar recht gesproken werd), het Stadhouderlijk Hof, de
Waag (als centrum van de handel), en de scheve toren de
Oldehove.
In 1523 werden te Leeuwarden de prominente rebellenleider en piraat
Wijerd Jelckama en de laatste overlevende leden van de
Arumer Zwarte Hoop (ook wel Gelderse Friezen genaamd) onthoofd. De dood van Jelckama, die de neef was van
Grote Pier, markeerde een einde in een lange periode van Friese opstanden sinds 1515.
Centraal Apotheek gebouwd in 1904 in art-nouveaustijl
Na de middeleeuwen
Het welvarende Leeuwarden moest wel beschermd worden tegen vijanden. Daartoe werd de stad rondom van een gracht en wallen voorzien. Deze verdedigingswerken zijn later, toen zij overbodig werden, afgebroken of tot plantsoen gemaakt. De grachten in de binnenstad zijn op die van de Nieuwestad, Voorstreek, de Tuinen, de Weaze en het noordelijke deel van het Schavernek na allemaal gedempt. De grachten die gedempt zijn betreffen o.a. die van Eewal, Tweebaksmarkt, Nieuweburen, Grote Kerkstraat, en De Oude Herengracht (zaailand). In de negentiende eeuw ontstonden de eerste wijken buiten de stadsgracht.
In de eerste helft van de 17e eeuw trokken Joden naar Leeuwarden toe. Het aantal Joden in Leeuwarden groeide tot zo#39 1200 in de 19e eeuw. In
1754 werd er officieel een joodse gemeente ingesteld en in
1755 werd de eerste
synagoge gebouwd. Later kwam er een nieuw gebouw op dezelfde plaats,
Synagoge Leeuwarden. In
1980 werd er een derde synagoge ingewijd omdat de tweede te groot bleek voor de kleine joodse gemeente die thans nog bestaat in Leeuwarden.
In de negentiende eeuw werden de verbindingen van de stad verbeterd. In 1827 begon het rijk met de aanleg van straatwegen van Leeuwarden naar
Overijssel en naar
Groningen,
Harlingen,
Sneek en
Lemmer. Voorts werden de oude trekvaarten uitgediept en verbeterd. In 1863 ontstond de spoorverbinding tussen Leeuwarden en Harlingen. Snel daarna kwamen de lijnen met
Zwolle, Groningen en Sneek tot stand.
In
1944 werd een deel van de gemeente
Leeuwarderadeel geannexeerd, waardoor Leeuwarden er 15.000 inwoners bij kreeg.
Recht en bestuur
Recht
Twee rechtsgebouwen staan er in Leeuwarden: een
gerechtshof en een rechtbank. Het gerechtshof staat aan de kopse kant van het Wilhelminaplein. Het zogenoemde Ressort Leeuwarden omvat de arrondissementen Leeuwarden, Assen en Groningen. De rechtbank zit in een nieuw gebouw van architect
Abe Bonnema dat gesitueerd is aan de langszijde van het Wilhelminaplein. Zowel de kanton- als
] Stadsbestuur
De burgemeester is Ferd Crone sinds begin 2008. Bamp;W, de gemeenteraad en de
Griffie hebben hun werkplek in het
stadhuis van Leeuwarden. Tot 1993 zaten alle gemeentelijke diensten in het stadhuis en bijgebouwen. Eind jaren tachtig kwam er vanwege ruimtegebrek een nieuw stadskantoor aan het Oldehoofsterkerkhof waar een groot complex voor moest wijken. Het monumentale Burmaniahuis bleef weliswaar overeind, maar werd ingesloten door de nieuwbouw. In 1993 werd het stadskantoor in gebruik genomen.
Iedere
wijk beschikt over een wijkwethouder en een stadsdeelbeheerder.
Stedenbanden
In 1990 ging de gemeente een stedenband aan met de Russische stad
Orjol. Nadat Orjol minder florissant voor het daglicht kwam en het nut van de band in twijfel werd getrokken en te duur werd bevonden, heeft de gemeente in 2002 de band met haar zusterstad verbroken.
In de periode van de stedenband is er onder meer een uitwisseling geweest van volleybal(Orbi)- handbal (Meteoor),voetbal (Cambuur C-jeugd en de schoolvoetbalcommissie),tennis (de Molen),schaken(Philidor),atletiek (Lionitas) en de gezamenlijke Leeuwarder korfbalverenigingen In 1992 hebben Leeuwarders de Russische stad bezocht en is er een Russische themaweek georganiseerd waarin het Verzetsmuseum van Leeuwarden de expositie met als titel lsquo;Orjol 1941-1943, beeld van een Russische stad in oorlogstijd' tentoonstelde.
Wonen
Wijkindeling
De stad is onderverdeeld in 24 wijken
[2] die weer zijn onderverdeeld in 58 buurten.
Stadsvernieuwing
De binnenstad is deels autoluw gemaakt door een doorgaande weg te voorzien van beweegbare palen waarbij alleen bussen kunnen passeren. Verder is er verscherpt toezicht met het oog op de veiligheid in de binnenstad. Een aantal oude stadswijken met veel criminaliteit en leegstand is gerenoveerd. De volgende drie wijken zijn vernieuwd: de Vegelinbuurt, de Vrijheidswijk en Schieringen-Heechterp.
-
De Vegelinbuurt is een oude arbeidersbuurt, een wijk met veel verslaafden en criminaliteit. Er waren veel huisjesmelkers. Het grootste gedeelte van de buurt is gesaneerd waarna er nieuwe huizen zijn gebouwd voor gezinnen.
-
De Vrijheidswijk heeft veel hoogbouw uit de jaren zestig. Een aantal flats is gesloopt, hiervoor komen appartementencomplexen en eengezinswoningen in de plaats. Een belangrijke reden om voor sloop te kiezen was om illegale bewoning een halt toe te roepen. Ook in deze wijk was veel criminaliteit. Anno 2007 wonen er veel studenten.
-
De wijk Schieringen-Heechterp komt overeen met de Vrijheidswijk qua bouwjaar en soort bebouwing. Er was veel criminaliteit, enkele flats zijn gesloopt t.b.v. eengezinswoningen met grote tuinen. Ook hier wonen veel studenten en jongeren. Ook zijn er nieuwe appartementencomplexen gebouwd. Het komt voor op de lijst van probleemwijken van Vogelaar
Amicitia, het flatgebouw staat in contrast met de laagbouw in de binnenstad
-
Binnenstad:
-
Het zeven verdiepingen tellende gebouw Amicitia, wordt gerestyled tot een futuristisch ogend gebouw. Het ligt op een prominente plaats in de binnenstad van Leeuwarden. Het ontwerp voorziet in het herontwikkelen en het restylen van het kantoorgebouw naar appartementen op de verdiepingen en het handhaven van winkelruimte op de begane grond. Tot 1968 heeft op deze locatie een beeldbepalend hotel gestaan, genaamd #39;Amicitia#39;. In 1969 werd er, kenmerkend voor die tijd, gewoon een flatgebouw voor in de plaats gezet. Het plan voor deze locatie is in ontwikkeling.
-
Sinds 2007 is de centrumring deels eenrichtingsverkeer. Ook is het stadscentrum verder autoluw gemaakt met bussluizen.
-
Zuiderplantage ligt aan de zuidrand van Leeuwarden. Nabij Huizum-Dorp en het Drachtsterplein worden 49 eengezinswoningen ontwikkeld. Verder komen er 107 appartementen die bestaan uit een woontoren met 16 verdiepingen (45 appartementen) en twee 7-laagse appartementsgebouwen (elk 31 appartementen). Er is een woonbuurt met kleinere straten gecreeuml;erd die aansluit bij de kleinschaligheid en diversiteit van het bestaande dorp Huizum.
Economie en werk
Leeuwarden heeft ongeveer 55.000 arbeidsplaatsen. Het grootste gedeelte hiervan nemen onderstaande organisaties voor hun rekening.
Bedrijven en overheidsinstellingen
In Leeuwarden is een aantal hoofd- en regiokantoren gevestigd van grote dienstverlenende ondernemingen zoals
KPN,
Friesland Bank,
Rabobank,
ING,
ABN AMRO,
AEGON en
Achmea (
Aveacute;ro Achmea,
FBTO en een gedeelte van
Centraal Beheer Achmea). Verder zijn er een groot zuivelconcern (FrieslandCampina; voorheen
Friesland Foods), twee hoofdkantoren van regionale kranten (
Leeuwarder Courant en
Friesch Dagblad) alsook veel kleinere bedrijven gevestigd. Van de kantoren is de ruim 114 meter hoge
Achmeatoren opvallend. Ook heeft de stad met Cendris B.V. en Creative Industries twee grote callcenters/marketingbedrijven in huis. In Leeuwarden bevindt zich ook de
Fryske Akademy, een wetenschappelijk onderzoeksinstituut.
Leeuwarden heeft daarnaast vestigingen van de
Belastingdienst,
douane, het
Ministerie van Landbouw, de
Kamer van Koophandel,
Rijkswaterstaat, het
UWV, het
Ministerie van Justitie alsmede het
Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) binnen haar grenzen. Verder zijn er twee gevangenissen - het
Huis van Bewaring en de
Penitentiaire Inrichting De Marwei - en in het noordwesten van Leeuwarden ligt de
Vliegbasis Leeuwarden van de
Koninklijke Luchtmacht.
Industrieterreinen
Er zijn drie grote industrieterreinen in Leeuwarden: Leeuwarden West is het oudste industrieterrein, dit industrieterrein werd anno 2007 gerevitaliseerd. In de
jaren #39;80 industrieterrein Hemrik aangelegd. Het nieuwste industrieterrein is Newtonpark, aan de zuidwest kant van de stad. Het terrein van
Friesland Foods kan gezien zijn grootte ook als
industrieterrein aangemerkt worden.
WTC Expo Leeuwarden
In
1963 werd er een nieuwe veemarkthal gebouwd die De Frieslandhal heette. In de loop de jaren kwamen er steeds meer voorzieningen bij. Na een brand in
1996, werd er een nieuw en groter gebouw neergezet. Zo ontstond het FEC (Frisian Expo Center), tegenwoordig
WTC Expo Leeuwarden genaamd. Het WTC Expo Leeuwarden is een multifunctioneel gebouw met beurzen, evenementen, een
veemarkthal, een ijsbaan, een
ijshockeybaan, congressen, een
hotel en een
casino.
Winkels
Leeuwarden heeft een uitgebreid winkelaanbod, de belangrijkste winkelstraten zijn de Nieuwestad (in de volksmond Nieuwstad genoemd), Wirdumerdijk, het Wilhelminaplein en de Voorstreek. Op het Wilhelminaplein is iedere vrijdag een weekmarkt, maar die is tijdelijk verplaatst naar de nieuwestad omdat een winkelcentrum groots aan het uitbreiden is.
Aan de rand van het centrum zit het retailpark De Centrale, waar vroeger de
PEB Centrale (P.E.B. staat voor Provinciaal Elektriciteits Bedrijf, later opgegaan in het huidige Nuon N.V.) was gevestigd. Toen dit bedrijf verdwenen was kwam het terrein in
1989 van 7 ha. te koop. Een projectontwikkelaar kocht het verlaten fabrieksterrein dat werd gesloopt om plaats te maken voor 12.000 msup2; winkellocatie. In
1991 openden de eerste winkels hun deuren. Hier zijn winkels met grotere verkoopoppervlakken gevestigd zoals
Media Markt. Ook zijn er enkele speciaalzaken en een bouwmarkt gevestigd. De komende jaren zal nog eens
Media
Voor nieuwsgaring zijn er in Leeuwarden diverse kanalen. De twee dagbladen die zich beide op de gehele provincie richten zijn de
Leeuwarder Courant en het
Friesch Dagblad. Verder zijn er de gratis bladen zoals de Huis aan Huis, De Stadskrant, Liwwadders, en UIT (ook als bijlage van de Leeuwarder Courant).
Omrop Fryslacirc richt zich met radio, tv en internet met name op de gehele provincie en de lokale omroep Omroep Mercurius richt zich met dezelfde middelen specifiek op de gemeente Leeuwarden. Op internet is liwwadders.nl sterk vertegenwoordigd, evenals de sites van de beide dagbladen en de beide omroepen. NieuwsTV zendt nieuwsberichten uit, gecombineerd met de radio-uitzendingen van Omroep Mercurius.
De Raadsvergaderingen worden uitgezonden via het lokale radiostation dat ook uitzendt via internet.
Bezienswaardigheden
Monumenten
Met
620 rijksmonumenteninschrijvingen staat Leeuwarden in de top-15 van Nederlandse monumentengemeenten, dankzij een historische binnenstad en woonwijken uit de late
negentiende en vroege
twintigste eeuw. Ook heeft de stad
beschermde stadsgezichten zoals de binnenstad met singels, het Nieuwe Kanaalgebied en de
Hollanderwijk. Deze worden beschermd omdat ze een bijzondere ruimtelijke structuur en karakter hebben, waarin een ontwikkelingsgeschiedenis van soms eeuwen is te zien. De bescherming geldt voor het historisch gegroeide patroon van
gevelwanden,
straten,
pleinen,
grachten en groengebieden en de onderlinge verhouding daarvan. Naast de rijksmonumenten zijn er 375
beeldbepalende panden.
De
monumenten betreffen
woonhuizen,
kerken,
molens,
pakhuizen,
winkel- en
kantoorpanden en ook
parken, een
middeleeuwse waterloop en
standbeelden. Ook de
kaden en
pijpen in de
binnenstad en delen van de oude om
walling en
grachten zijn monumentaal. De oudste monumenten dateren uit de dertiende eeuw, waaronder de
Grote of Jacobijnerkerk (kloosterkerk van de
Dominicanen) met beroemd
Christian Muuml;llerorgel en de
parochiekerk van
Swichum (gewijd aan de
heiligen Nicolaas en Catharina). Het jongste monument is het Burmaniakamp uit
1940, de
Duitse manschappenverblijven tegenover de
vliegbasis. In de tussenliggende
eeuwen zijn panden gebouwd zoals de
Kanselarij, de
Waag (beide uit de
Renaissanceperiode) en herenhuizen aan de Tweebaksmarkt, de Voorstreek en de Nieuwestad. De grootste groep
rijksmonumenten bestaat uit eenvoudige woon- en winkelpanden. Aan het Schapendijkje, tegen het terrein van de vliegbasis bevindt zich de eeuwenoude grafkelder van de familie Dorhout. Net buiten de stad staan twee
poldermolens, de
Bullemolen en de
Froskepocirc;lemolen.
Overigens zijn ook enkele archeologische vindplaatsen beschermd als monument vanwege een hoge archeologische verwachting.
Oude architectuur
Moderne architectuur
-
Belastingkantoor (voormalig Waterschapskantoor) (1972), Tesselschadestraat
-
Voormalige NHL Hogeschool, Vondelstraat; architect: Haag
-
Postbank-gebouw(1974), architect: Abe Bonnema. De top van het gebouw wordt gesierd door een groot kunstwerk van Marte Rouml;ling.
-
Averotoren Het gebouw is 77 meter hoog, en is daarmee het eacute;eacute na hoogste kantoorgebouw in Leeuwarden. Het gebouw werd in 1991 voltooid en het telt 17 verdiepingen. De toren is ontworpen door Bonnema architecten. (1991), architect: Abe Bonnema.
-
de 114 meter hoge Achmeatoren (2001), architect: Abe Bonnema. De toren haalde enkele malen het landelijk nieuws door spontaan vallende gevelplaten.
-
Het business center Crystalic (2002), architect: Gunnar Daan
-
De uitbreiding van het hoofdkantoor van de Friesland Bank. Een groot atrium en een transparante koepel zorgen voor overzicht en grote ruimtelijkheid van binnenuit en geven het complex identiteit en herkenbaarheid in de stad. (2003), architect: Van Tilburg Ibelings von Behr Architecten
-
Nieuwbouw van de NHL Hogeschool, Rengerslaan; architect: Abe Bonnema (oudbouw), Herman Herzberger (nieuwbouw)
Overig
Cultuur
Leeuwarden beschikt over een uitgebreide culturele infrastructuur waaronder een schouwburg, musea en kleinschalige podia.
Cultuurbeleid
In 1989 werd middels een omstreden
herenakkoord tussen de commissaris van Friesland (
Hans Wiegel) en Groningen (
Henk Vonhoff) overeengekomen dat de kunstvakopleidingen zouden verhuizen naar Groningen. Dit betekende het vertrek van de Muziekpedagogische Akademie Leeuwarden (MPA)/Conservatorium Leeuwarden, kunstacademie
Vredeman de Vries en ook het
Frysk Orkest (en de komst van agrarisch opleidingsinstituut Van Hall). In 1998 verscheen de eerste gemeentelijke cultuurnota onder de titel #39;Tussen de stenen het cement#39; (nota 1998-2000); deze behelsde een weergave van de aanwezige infrastructuur. Met de opvolgende nota #39;Uit het cultureel receptenboek#39; (nota 2001-2004) werden bezuinigingen doorgevoerd. Onder de nota #39;Behouden Vaart#39; (nota 2005-2008) werden bezuinigingen gerealiseerd door taken toe te voegen aan bestaande instellingen, Theater Romein als vernieuwend vlakkevloertheater te laten verdwijnen en flink te bezuinigen op de Leeuwarder bibliotheken. Een nieuwe stichting is in het leven geroepen om in het voormalige theater een poppodium te realiseren. In de nota #39;Cultuurvuur#39; (nota 2008-2012) zijn ambities geformuleerd ten aanzien van het versterken van de bestaande culturele infrastructuur, meer reuring in de stad en het realiseren van productiefuncties, inclusief een gooi naar de kandidaatstelling voor de Europese Culturele Hoofdstad 2018.
Musea
In de stad staat een ruime collectie aan beelden, waaronder een aantal van oud-Leeuwarders als
Mata Hari,
Pieter Jelles Troelstra en
Piet Paaltjens.
Theater en muziek
Film
In Leeuwarden bevindt zich het
Centrum voor Film in Friesland. Ook zijn er het Filmhuis en de bioscopen Tivoli en Cinema.
Uitgaansleven
Er zijn meer dan 100 horeca-gelegenheden in Leeuwarden, waaronder veel kroegen, een aantal feestcafeacute;s en vier discotheken. Alle horeca sluit uiterlijk om 3 uur #39;s ochtends, maar mag een geleidelijke uitstroom hanteren tot 6 uur. Eetgelegenheden (denk aan shoarmazaken) mogen nog wel nieuwe bezoekers toelaten tot 6 uur - vanaf dat tijdstip tot 8 uur moet alles dicht zijn.
Leeuwarden kent een groot aantal kroegen. Deze zijn vooral geconcentreerd in de Doelesteeg, rond het Ruiterskwartier, bij het Gouverneursplein en aan de Nieuwestad. Enkele cafeacute;s hebben een podiumfunctie, zie daarvoor bij #39;Cultuur#39; onder #39;
Theater en muziek#39;.
Evenementen
Klimaat
Leeuwarden heeft net als de rest van Nederland een
gematigd zeeklimaat. De klimaatgegevens zijn van het
KNMI meetstation in Leeuwarden.
Weergemiddelden voor Leeuwarden
 |
|
Maand |
jan |
feb |
mrt |
apr |
mei |
jun |
jul |
aug |
sep |
okt |
nov |
dec |
Jaar |
|
hoogste maximum (deg;C) |
12,6 |
14,4 |
20,4 |
26,0 |
28,7 |
32,5 |
31,4 |
32,8 |
29,1 |
23,8 |
16,4 |
14,2 |
32,8 |
|
gemiddeld maximum (deg;C) |
4,6 |
5,1 |
8,3 |
11,4 |
15,9 |
18,1 |
20,3 |
20,8 |
17,6 |
13,4 |
8,7 |
5,8 |
12,5 |
|
gemiddelde temperatuur (deg;C) |
2,4 |
2,5 |
5,0 |
7,4 |
11,6 |
14,3 |
16,4 |
16,6 |
13,9 |
10,1 |
6,1 |
3,6 |
9,2 |
|
gemiddeld minimum (deg;C) |
-0,2 |
-0,4 |
1,6 |
3,2 |
6,9 |
9,8 |
12,2 |
12,0 |
9,8 |
6,6 |
3,3 |
1,1 |
5,5 |
|
laagste minimum (deg;C) |
-19,9 |
-16,3 |
-16,3 |
-5,9 |
-1,7 |
1,3 |
5,7 |
5,4 |
2,0 |
-6,5 |
-14,2 |
-19,2 |
-19,9 |
|
neerslag (mm) |
65,6 |
42,1 |
59,4 |
38,4 |
51,4 |
68,7 |
64,2 |
60,2 |
82,1 |
78,4 |
83,7 |
73,0 |
767,2 |
|
bron: [3][4] KNMI: Langjarige gemiddelden en extremen, tijdvak 1971 - 2000 |
Verkeer en vervoer
Wegverkeer
Een aantal hoofdwegen verbindt Leeuwarden met andere steden:
-
A31 Leeuwarden - Harlingen - Afsluitdijk - Amsterdam
-
A32 Leeuwarden - Heerenveen - Zwolle
-
N31 Leeuwarden - Drachten - Emmen
-
N355 Leeuwarden - Groningen
In de
jaren 50 en
zestig is er een
ringweg om Leeuwarden aangelegd, die nu midden in de stad ligt. Andere belangrijke wegen in Leeuwarden zijn de
Groningerstraatweg, de
Harlingerstraatweg en de
Mr. P.J. Troelstraweg.
Met de voorlichtingscampagne ldquo;Ruim baan voor bereikbaarheidrdquo; wil de gemeente zoveel mogelijk bekendheid geven aan de infrastructurele werkzaamheden. Het verbeteren van de bereikbaarheid van Leeuwarden is een belangrijk doel van het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP). Met de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden en de aanleg van nieuwe infrastructuur wil men hiermee bereiken dat Leeuwarden ook in de toekomst bereikbaar blijft, dat men makkelijk en snel zijn weg kan vinden en dat er voldoende parkeerplaatsen zijn. In 2007 is er een tweede grote parkeergarage in het centrum bij gekomen, onder het Oldehoofsterkerkhof.
In april 2009 is er definitief 742 miljoen euro vrijgekomen voor het GVVP. Dit bedrag wordt voor 70% gefinancierd door het rijk, 20% door de provincie Friesland en 10% door de gemeente Leeuwarden. Het bedrag wordt gebruikt voor de aanleg van de
Haak om Leeuwarden, een aquaduct en verbetering van het kruispunt bij het Drachtsterplein, realisatie
Station Leeuwarden Werpsterhoek, aanleg van een vijfde openbare parkeergarage bij het
WTC Leeuwarden, aanleg van een fietstunnel bij het Oostergoplein en verdubbeling van het spoor tussen Leeuwarden en
Groningen.
Spoorwegen
Leeuwarden is een spoorwegknooppunt en heeft een
intercitystation, en twee andere stations. In de toekomst is nog een station gepland. De stations zijn:
Leeuwarden heeft verbindingen met
Zwolle,
Schiphol,
Utrecht/
Rotterdam,
Groningen,
Harlingen en
Stavoren.
Leeuwarden had ook een spoorverbinding naar
Anjum/
Dokkum - bekend onder de naam
Dokkumer Lokaaltje - en naar
Harlingen/
Franeker via
Stiens. Deze spoorlijnen, onderdeel van het
NFLS-netwerk, zijn echter lang geleden opgeheven.
Busvervoer
Naast het treinstation Leeuwarden liggen twee busstations. Een overdekt busstation voor de stadslijnen van
Connexxion. Met deze lijnen, die worden gereden onder de formule
Maxx, is iedere wijk bereikbaar. Daarachter liggen de perrons voor de streekbussen naar o.a.
Dokkum,
Buitenpost,
Drachten,
Heerenveen,
Joure,
Sneek Bolsward,
Franeker,
Harlingen en
Alkmaar. Aan de zijkant (tussen het treinstation en het stadsbusstation) liggen de eindhalte voor alle streeklijnen en een halte voor de scholierenlijnen.
Waterwegen
Zuiderstadsgracht met Willemskade (2010)
Leeuwarden ligt aan het druk bevaren
Van Harinxmakanaal, dat Leeuwarden verbindt met
Harlingen en het
Prinses Margrietkanaal. Deze routes worden vooral gebruikt voor goederenscheepvaart. Voor pleziervaart wordt voor de
Dokkumer Ee tussen Leeuwarden en Dokkum gebruikt. Het is een doorgaande vaarroute die belangrijk is voor de pleziervaart in Noord-Friesland. Een (eveneens doorgaande) zijvaart van de Dokkumer Ee, is de
Bonkevaart, het eindpunt van de
Schaats-Elfstedentocht. De
Zwette verbindt Leeuwarden met het
Friese Merengebied van
Zuidwest-Friesland.
Onderwijs, welzijn en sport
Onderwijs
In Leeuwarden zijn diverse scholen voor
middelbaar beroepsonderwijs en
voortgezet onderwijs gevestigd, waaronder het
Friesland College,
ROC Friese Poort,
CSG Comenius,
AOC Friesland,
Christelijk Gymnasium Beyers Naudeacute; en 5 scholen die horen bij de Friese scholengemeenschap
Piter Jelles. Ook heeft het scholen van het
speciaal onderwijs, zoals de
professor Grewelschool.
In Leeuwarden zijn drie scholen voor
hoger beroepsonderwijs gevestigd:
Hogeschool Van Hall Larenstein,
NHL Hogeschool en
Stenden Hogeschool (fusie van de
Christelijke Hogeschool Nederland en de
Hogeschool Drenthe).
Ook telt Leeuwarden vestigingen van de
Universiteit Wageningen,
Rijksuniversiteit Groningen en de
Hanzehogeschool Groningen. De in Leeuwarden gevestigde
Academie voor Popcultuur is van deze laatstgenoemde HBO-instelling een opleiding. Verder is de
Open Universiteit ook in Leeuwarden gevestigd. De Open Universiteit biedt hoogwaardig afstandsonderwijs aan voor iedereen boven de 18 jaar.
Bibliotheken
Er zijn vier bibliotheken in Leeuwarden. De hoofdlocatie is gevestigd aan de Wirdumerdijk (Centrum) in het voormalig
Beurs- en waaggebouw. Verder is er de
bibliotheek Leeuwarden-Aldlacirc (Zuid), Leeuwarden-Camminghaburen (Oost) en de bibliotheek Leeuwarden-Bilgaard (Noord), die (tijdelijk) buiten gebruik was, omdat het winkelcentrum waarin de bibliotheek gevestigd was, was afgebrand. De bibliotheek is inmiddels heropend.
Verder is er nog
Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum, waarvan de voormalige Provinciale Bibliotheek deel uitmaakt, gevestigd aan het Oldehoofsterkerkhof. Hier is veel informatie over de provincie Friesland te vinden. Ook zijn hier krantenarchieven zoals die van de
Leeuwarder Courant en het
Friesch Dagblad.
Gezondheidszorg
Het
MCL (Medisch Centrum Leeuwarden) is met 990 bedden het grootste algemene ziekenhuis van Noord-Nederland en tevens een van de grootste van Nederland. In het MCL zijn alle medische en verpleegkundige specialismen te vinden. Sinds
2004 is het MCL (voormalig MCL-Zuid) het enige ziekenhuis van Leeuwarden.
Sport
Leeuwarden is bekend als start- en finishplaats van de
Elfstedentocht. Ook wordt in de stad de
Marathon van Leeuwarden gehouden.
Er is de profvoetbalclub
Cambuur Leeuwarden. Cambuur komt uit in de
Eerste divisie en speelt haar thuiswedstrijden in het
Cambuurstadion. Het stadion staat bijna midden in de stad, wat niet vaak meer voorkomt in Nederland. Naast het Cambuurstadion zijn er nog drie grote sportparken: Kalverdijkje, Sportpark Nylacirc en Sportpark De Magere Weide. Her en der in de stad liggen nog wat andere, kleinere sportparken.
Leeuwarden heeft ook een eigen skucirc;tsje in de SKS zeilklasse. Het zeilteken is een leeuw.
Religie
Protestants
De Grote- of Jacobijnerkerk uit de 13e eeuw
|
Onder de
protestantse kerk i.o. vallen de volgende kerkgemeenten:
Rooms-katholiek
De parochie van de
rooms-katholieke kerk in Leeuwarden heet de Titus Brandsma Parochie die ontstaan is na een fusie van meerdere parochies in 1986. Deze reorganisatie was noodzakelijk door de toenemende ontkerkelijking in Leeuwarden. De parochie heeft de beschikking over twee kerkgebouwen: de
Sint-Bonifatiuskerk met een
Aristide Cavailleacute;-Coll-orgel uit 1887 en de Dominicuskerk. Het aantal parochianen bedraagt anno 2008 circa 6000.
Geschiedenis
In
1559 richtte de Paus een groot aantal nieuwe bisdommen op. Een daarvan was het bisdom Leeuwarden. In 1570 werd de
St. Vitusbasiliek, die op de terp de Oldehove stond, tot kathedraal gewijd. Kort daarop werd deze twee maal door een hevige storm getroffen en daarna door de definitieve overwinning van de hervormden getroffen. Begin 17e eeuw werd het godshuis afgebroken; het kerkhof en een scheve stompe toren (
Oldehove (gebouw)) was wat er overbleef. In de jaren 80 van de vorige eeuw waren de contouren van de basiliek nog zichtbaar op het parkeerterrein dat het Oldehoofsterkerkhof was geworden.
Het bisdom Leeuwarden heeft maar kort gefunctioneerd, tot ongeveer 1580. Maar het leeft voort in de huidige naam van het bisdom, dat sinds 2006 herdoopt is tot Bisdom Groningen Leeuwarden. In
1609, midden in de Reformatieperiode en de Tachtigjarige Oorlog, durfden twee priesters zich weer in Leeuwarden te vestigen en werden de eerste staties gesticht. In die tijden waarin de katholieke eredienst in Friesland verboden was, ontstond een lsquo;statie' als een priester in het geheim niet alleen praktiserende katholieken bezocht en met hen de H. Mis vierde, maar ook bij hen ging wonen. Dat hebben in 1609 twee priesters gedaan, aan de Vleesmarkt (waar nu bioscoop Tivoli zit) en aan de Bontepapensteeg. Eigenlijk kun je zeggen, dat de katholieken in Leeuwarden 400 jaar geleden zich als gemeenschap opnieuw hebben georganiseerd. Op 19 november
1884 werd de nieuwe St. Bonifatiuskerk, toen aan de Voorstreek maar nu aan een eigen plein (Bonifatiusplein), door de aartsbisschop ingewijd.
In de jaren 1935-1937 werd aan de Harlingerstraatweg de Dominicuskerk gebouwd met naast de hoofdingang een Mariakapel.
Naar aanleiding van de voornoemde gebeurtenissen in 1559, 1609 en 1884 werden in 2009 de jubilea ervan gevierd.
Bedevaart
Leeuwarden ligt op een gecreeuml;erde
bedevaartsroute die vanaf
Sint Jacobiparochie over het
Jabikspaad naar
Hasselt leidt en vanaf daar verder voert als
pelgrimsroute naar Santiago de Compostella.
Kort voor 1510 was er een bedevaart ontstaan naar de Sint Vituskerk ter ere van een nieuw Maria-beeld dat wonderen zou verrichten. In 1510 begon de traditie van de rondgang op de zondag na het feest van
O.L.Vrouw Visitatie (2 juli) waarin het beeld werd meegedragen. Vermoedelijk vond de rondgang tot 1580 plaats aangezien in maart 1580 alle Leeuwarder kerken aan de protestanten werden toegewezen. Toen het na die hervorming in het bezit kwam van de dominicanen bleef het beeld een toevlucht voor mensen in nood. Het beeld staat tegenwoordig in de Mariakapel van de Dominicuskerk. Langs de oude processieweg werd van 1948 tot en met 1964 jaarlijks een stille omgang gelopen.
[5] In 1997 werd het beeld voor het eerst weer uit de Mariakapel gehaald en op het hoogaltaar geplaatst - iets wat sindsdien jaarlijks gebeurd op 15 augustus, het feest van
Maria-Tenhemelopneming. Met
Marialof (in oktober) vindt tegenwoordig de rondgang met het beeld plaats door de stad.
[6]
Het Mariabeeld is in de loop der tijd meermaals bekleed met sieraden, zoals een kroon (1954), een kruis en een kettinkje, vervaardigd uit giften van parochianen.
[7]
Jodendom
Islam
Bekende Leeuwarders
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
-
uarr; Meulen, P. v.d. en Talma, K.S. Rondom de Oldehove - Geschiedenis van Leeuwarden en Friesland door de Leeuwarder Geschiedeniscommissie p. 36 (Leeuwarden 1952)
-
uarr; Wijken in Leeuwarden en omgeving, site Gemeente Leeuwarden, 3 jan 2009
-
uarr; KNMI: Langjarige gemiddelden, tijdvak 1971 - 2000
-
uarr; KNMI: Langjarige extremen, tijdvak 1971 - 2000
-
uarr; Bedevaarten: Leeuwarden, O.L. Vrouw van Leeuwarden, Meertens Instituut. URL geraadpleegd 5 november 2010.
-
uarr; Mariaprocessie met Marialof, Titus Brandsma Parochie. URL geraadpleegd 5 november 2010.
-
uarr; Margry, P.J., Caspers, C., 2008, 101 Bedevaartplaatsen in Nederland, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, p. 277-279. ISBN 9789035132887
|
Persoonlijke instellingen
Zie Geschiedenis van Leeuwarden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
